De Grieze Pinke: Zwerfkei of Germaans observatorium?


Erg lang geleden lagen er 6 grote zwerfkeien in een rechte lijn tussen Oldebroek en Nunspeet. Deze zware stenen lagen alle op een gelijke afstand van elkaar met een tussen ruimte van ¼ uur (circa 1500 meter) Bij elke steen lag in de nabijheid een waterbron en ze stonden bekend onder de naam "Woldbergstenen" Dit omdat ze zich allemaal aan de voet van de Woldberg bevonden. De tweede steen in de rij van 6 had zelfs een naam die luid "Grieze Pinke" Deze steen bevond zich in de Wolfskamer niet zo ver bij Oldebroek vandaan en stond bekend als "Offertafel" uit ver vervlogen tijden. Ergens in het begin van de jaren 70 van de vorige eeuw vond een bosarbeider de steen tijdens zijn werkzaamheden in het bos en een toevallige passant die woonachtig was aan de Klaterweg wilde steen graag hebben om zijn oprit te mankeren. Met een vrachtauto is de steen toen opgehaald en verplaatst naar de locatie waar de steen nu nog altijd ligt. De lokale bosarbeider en tevens een stenenkenner wist te melden dat de steen ook een naam had. U raad het vast al... De naam van de steen was "Grieze Pinke" Maar was de steen wel een offertafel? of was de steen ooit onderdeel van een veel groter netwerk van oude "punten" En waar komt de naam "Grieze Riese" vandaan?

De Grieze Pinke
De Grieze Pinke

De Naam Grieze Pinke
Waar de naam Grieze Pinke precies vandaan komt is niet bekend. Zoals zo vaak zijn oude namen in de loop der eeuwen nogal verdraaid en veranderd. Grieze is vrij logisch te verklaren aan de kleur van de steen "Grijs" Pinke daar in tegen word lastiger. Het woord Pinke komt in de Nederlandse taal driemaal voor als benaming voor de kleinste vinger, een jonge koe, en als een schip. Het begrip Wolfskamer of Wolfsgat / Wolfskuil of zelf Moordkuil is een veelvoorkomende term voor een verketterde Germaanse vergader en of gerechtsplaats. Het antwoord op Pinke zou dus wellicht te vinden zijn in de oude mythologie. Niet zo heel ver van deze locatie is nog een mysterieuze plek die word aangeduid als "Dobbe Gelle" Op deze locatie vinden we een oude kuil die mogelijk een vergelijkbare functie heeft gehad als de Wolfskamer en de Grieze Pinke. Volgens de huidige theorie zou Dobbe staan voor Kuil en Gelle zou een verbastering zijn van Welle wat waterbron betekend. Maar klopt dit wel? Een oude Sage uit de "Snorri-Edda" verteld een verhaal hoe de winterwolf Fenrir, geketend met een band "Gelgja" word vastgelegd aan een steen "Gjöll" Dit woord is vrijwel identiek aan het aan het woord "Gell" van Dobbe Gelle. In dit verband zou wellicht ook de oplossing liggen tot het woord "Pinke" Ook zijn er oude bronnen die menen dat "Gellen" in verband valt te brengen met "Kalender" of "Cilinder" Er zou zo maar een kern van waarheid in kunnen zitten aangezien veel van de Germaanse stenen een functie hadden binnen de zonnecyclus en de daar bij behorende feesten.
Of het klopt is natuurlijk maar zeer de vraag maar verstopt in het landschap liggen nog vele tekenen van onze verre voorouders die vrijwel zijn vergeten of zijn omgevormd tot een verhaal wat beter in de huidige tijdsgeest past.

De Grieze Pinke rond 1937 in de Wolfskamer 

Zonnewende Punten
In 1937 ging de heer op bovenstaande foto er van uit de Grieze Pinke steen mogelijk werd gebruikt om de verschillende zonnecyclussen aan te duiden als de Midzomer en de Midwinterzonnewende. Onze breedtegraad ligt op ongeveer 52 graden, en daarmee ligt het opgangspunt van de zon en het ondergangpunt van de zon bij Midzomer en de Midwinterzonnewende ongeveer met een hoek van 132 graden ten opzichte van de Noord-Zuidrichting. Als deze hoeken van 132 graden bij Midwinter worden uitgezet vanuit de Wolfskamer dan snijd de zuid-west lijn precies de hoge heuveltop van de Broodberg welke zich op een 5 km afstand van de Wolfskamer bevind. Bij het uitzetten van de Noord-Zuid lijn loopt de lijn in zuidelijke richting precies over het hoogste punt van de Heesberg heen en in noordelijke richting over de de heuvel waar de oude molen van Mulligen op stond. Ook in de Oost-West lijn zien we bovenstaand fenomeen weer terug, want in oostelijke richting snijd de lijn precies het daar aanwezige hoogste punt van de Woldberg. Ook in westelijke richting is het weer raak want op circa 750 meter van de Wolfskamer snijd de lijn het hoogste punt van de Kannenberg. Verder loopt de lijn ook nog over een circa 10 meter kunstmatig opgeworpen hoog bergje op het Landgoed Zwaluwenburg.

Wolfskamer Oldebroek
Wolfskamer Oldebroek

Germaans observatorium
Uit bovenstaand schrijven zouden we dus kunnen aannemen dat de Grieze Pinke in de voorchristelijke geschiedenis een belangrijke rol vervulden binnen het aanduiden van keerpunten in de jaarloop van de zon. Op deze dagen schenen de zonnestralen van de zon dan op vaste punten van de aarde waar door de oude volkeren een grote steen werd neergelegd als aanduiding van de jaarlijks terugkerende zonnewende. De term Wolfskamer is in deze kwestie een belangrijk aanknopingspunt aangezien wolven sinds al vele eeuwen in verband worden gebracht met "Wodan" en oude Germaanse heiligdommen. De naam Wolfskamer bij Oldebroek zou van generatie op generatie zijn doorgegeven door plaatselijke schaapherders die de Wolfskamer als herkenningspunt in het landschap gebruikte. Tegenwoordig is de Wolfskamer vrijwel geheel vergeten en is er van het herkenningspunt niks meer terug te vinden. De grote kale vlakte die de Veluwe eeuwen geleden was is immers tegenwoordig door aanplant voor het grootste deel bebost. Slechts een wat kleine aanwijzingen doen vermoeden waar de Wolfskamer moet liggen. Dat de steen daar in de jaren 70 is weggehaald is dan ook eeuwig zonde en het zou de mensheid sieren als de steen ooit word terug gebracht naar plek waar deze wellicht duizenden jaren heeft gelegen. 


Over de overige 5 stenen valt ook het nodige te te melden dus als u daar geintereseerd in bent kunt via DEZE link het betreffende artikel lezen over de Woldbergstenen. 



Geraadpleegde Bronnen:
Het Vaderen Erfdeel - De Wolfsangel 2e 1937
Elburger Courant - 3 april 1998
Noord-Europese Mysteriën - F.E. Farwerck